Co to jest padaczka i jak udzielić pierwszej pomocy w czasie ataku?

Praktyczny poradnik dla pracowników i służb BHP

Padaczka to poważne schorzenie neurologiczne, które może ujawnić się niespodziewanie – również w miejscu pracy. Dla osób zajmujących się bezpieczeństwem i higieną pracy kluczowe jest nie tylko rozpoznanie objawów, ale przede wszystkim właściwe zachowanie podczas ataku i udzielenie skutecznej pierwszej pomocy.

W Polsce ponad 400 tysięcy osób żyje z padaczką, a jej napady mogą występować nagle – bez wcześniejszych sygnałów ostrzegawczych. Z tego względu szkolenia BHP powinny uwzględniać również procedury postępowania w przypadku napadu epileptycznego.

Czym jest padaczka?

Padaczka (epilepsja) to zespół zaburzeń neurologicznych wynikających z nieprawidłowej aktywności elektrycznej mózgu. Objawia się powtarzającymi się napadami, które mogą różnić się przebiegiem i intensywnością. Choroba może mieć charakter wrodzony, pourazowy lub być wynikiem innych schorzeń neurologicznych, np. guzów mózgu, udaru, infekcji ośrodkowego układu nerwowego.

Rodzaje napadów padaczkowych:

• Napady uogólnione (grand mal):
  Najbardziej dramatyczne – z utratą przytomności, silnymi drgawkami i bezdechem.

• Napady częściowe (fokalne):
  Dotyczą jednej części ciała, mogą powodować tiki, drżenie, utratę kontaktu z otoczeniem.

• Napady nieświadomości (absence):
  Krótkie “zawieszenie” świadomości, często niezauważalne dla otoczenia.

Padaczka w pracy – jakie niesie ryzyko?

Atak padaczkowy może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia, jeśli nastąpi w niebezpiecznym środowisku pracy, np.:

• podczas pracy na wysokości,

• przy urządzeniach mechanicznych,

• w pobliżu źródeł ognia lub substancji chemicznych,

• przy prowadzeniu pojazdów.

Z tego powodu tak istotne jest, aby każdy pracownik oraz kadra kierownicza była przeszkolona w zakresie udzielania pierwszej pomocy i postępowania w sytuacjach nagłych.

Pierwsza pomoc w czasie napadu padaczki – krok po kroku

Udzielenie pomocy osobie w trakcie napadu epileptycznego wymaga zachowania spokoju i przestrzegania określonych zasad. Oto szczegółowa instrukcja:

1. Zabezpiecz miejsce zdarzenia

Upewnij się, że wokół osoby nie znajdują się niebezpieczne przedmioty, ostre krawędzie, gorące powierzchnie. Jeśli to możliwe – usuń zagrożenia.

2. Nie powstrzymuj drgawek

Nigdy nie przytrzymuj osoby siłą ani nie wkładaj niczego do jej ust. To może prowadzić do urazów, np. złamań, zadławień czy wybicia zębów.

3. Chroń głowę poszkodowanego

Podłóż coś miękkiego (np. kurtkę, plecak) pod głowę, aby zapobiec urazowi mózgu.

4. Notuj czas trwania napadu

Napad, który trwa do 2–3 minut, nie wymaga zwykle interwencji pogotowia (o ile osoba choruje na padaczkę). Jednak jeśli napad przekracza 5 minut lub następują po sobie kolejne ataki – należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe (tel. 112).

5. Po napadzie – pozycja boczna ustalona

Gdy drgawki ustąpią, ułóż osobę na boku i pozostań z nią do momentu odzyskania pełnej świadomości. Zachowaj spokój, wytłumacz, co się stało – osoba może być zdezorientowana, przestraszona lub bardzo zmęczona.

Co robić, a czego unikać podczas ataku padaczkowego?

Szkolenia BHP a padaczka – obowiązki pracodawcy

Pracodawca ma prawny obowiązek zapewnić bezpieczne warunki pracy wszystkim pracownikom. W sytuacji, gdy pracownik cierpi na padaczkę, należy:

• dostosować stanowisko pracy,

• zapewnić środki bezpieczeństwa,

• poinformować zespół (za zgodą pracownika),

• wdrożyć odpowiednie procedury reagowania,

• przeprowadzić cykliczne szkolenia BHP, w tym z zakresu pierwszej pomocy.

Wszystkie te działania są elementem szeroko rozumianej profilaktyki wypadków przy pracy i znacząco podnoszą poziom bezpieczeństwa w zakładzie.

Najczęściej zadawane pytania

Czy osoba z padaczką może legalnie pracować?

Tak, wiele osób z padaczką wykonuje pracę zawodową. Ograniczenia mogą dotyczyć jedynie stanowisk szczególnie niebezpiecznych – każdorazowo decyzję podejmuje lekarz medycyny pracy.

Czy padaczka wymaga wezwania karetki?

Nie zawsze. Jeśli atak trwa krótko i osoba wie o swojej chorobie, pomoc może ograniczyć się do zabezpieczenia otoczenia. Pogotowie należy wezwać, jeśli:

• napad trwa dłużej niż 5 minut,

• występują powtarzające się ataki,

• osoba nie odzyskuje przytomności,

• atak wystąpił u kobiety w ciąży lub dziecka,

• to pierwszy atak w życiu.

Czy padaczką można się zarazić?

Nie. Padaczka nie jest chorobą zakaźną ani psychiczną. To zaburzenie neurologiczne.

Czy szkolenia BHP obejmują temat padaczki?

Dobre szkolenie BHP powinno zawierać zagadnienia z zakresu pierwszej pomocy w stanach nagłych, w tym napadach epileptycznych. Nasze centrum zapewnia szeroki zakres szkoleń, również w formie online.

Zadbaj o bezpieczeństwo – wybierz profesjonalne szkolenie BHP

Niepubliczne Centrum Kształcenia Zawodowego „Sokrates” od lat prowadzi kompleksowe szkolenia z zakresu:

• BHP w miejscu pracy,

• pierwszej pomocy przedmedycznej,

• przeciwdziałania wypadkom i zagrożeniom zawodowym,

• ochrony przeciwpożarowej (PPOŻ),

• szkolenia specjalistyczne dla pracowników służby BHP i osób kierujących pracownikami.

Nasza oferta jest dostępna zarówno stacjonarnie, jak i online. Współpracujemy z zakładami produkcyjnymi, placówkami edukacyjnymi i sektorem usług.

Skontaktuj się z nami

Pełen zakres naszych szkoleń znajdziesz na stronie:
👉 https://www.szkolenia-bhp.info.pl/szkolenia

📞 Telefon kontaktowy: 795 000 896, 795 000 396
🏢 Adres: Niepubliczne Centrum Kształcenia Zawodowego „Sokrates”
ul. Roosevelta 39, 41-800 Zabrze

Chcesz przeszkolić zespół? Zadzwoń lub napisz – opracujemy program dopasowany do Twoich potrzeb. Zadbaj o zdrowie i bezpieczeństwo w swoim miejscu pracy już dziś.