Na budowie obowiązują konkretne zasady bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), których celem jest zapewnienie bezpiecznych warunków pracy dla wszystkich pracowników.
Poniżej przedstawione są podstawowe zasady BHP na budowie:

Używanie środków ochrony osobistej: Pracownicy muszą stosować odpowiednie środki ochrony osobistej, takie jak kaski, obuwie ochronne, okulary ochronne, nałokietniki, czy rękawice. Ich noszenie ma na celu zminimalizowanie ryzyka wystąpienia obrażeń czy urazów.

Przestrzeganie przepisów i procedur bezpieczeństwa: Wszyscy pracownicy są zobowiązani do przestrzegania obowiązujących przepisów oraz procedur bezpieczeństwa pracy. Dotyczy to zarówno zasad korzystania z narzędzi i maszyn, jak i procedur postępowania w sytuacjach awaryjnych.

Regularne przeszkolenia BHP: Pracownicy powinni regularnie uczestniczyć w szkoleniach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, aby być świadomi zagrożeń oraz sposobów ich unikania.

Zabezpieczenie terenu budowy: Obszar budowy powinien być odpowiednio zabezpieczony, aby zapobiec przypadkowemu dostępowi osób nieuprawnionych oraz minimalizować ryzyko upadków z wysokości, wpadnięć do dołów czy innych wypadków.

Inspekcje i konserwacja urządzeń: Regularne inspekcje oraz konserwacja maszyn, narzędzi i sprzętu są kluczowe dla zapewnienia ich prawidłowego funkcjonowania oraz minimalizowania ryzyka awarii czy wypadków.

Procedury postępowania w razie wypadku: W przypadku wypadku na budowie, istotne jest szybkie i odpowiednie reagowanie. Pracownicy powinni być przeszkoleni w udzielaniu pierwszej pomocy oraz znać procedury zgłaszania wypadków i udzielania informacji potrzebnych do przeprowadzenia dochodzenia.

Odpowiedzialność za BHP: Za zapewnienie bezpiecznych warunków pracy oraz przestrzeganie zasad BHP na budowie odpowiedzialny jest pracodawca oraz kierownictwo budowy. Pracodawca ma obowiązek ustalenia i nadzoru przestrzegania zasad bezpieczeństwa pracy, a w razie wypadku ponosi odpowiedzialność za wszelkie zaniedbania w tym zakresie.

W razie wypadku na budowie, organizację prac oraz dochodzenie przyczyn zdarzenia często przeprowadza odpowiednio upoważniona służba BHP lub inspekcja pracy. Jednakże, ostateczną odpowiedzialność za bezpieczeństwo na budowie ponosi pracodawca, który jest zobowiązany do zapewnienia odpowiednich warunków pracy oraz przestrzegania obowiązujących przepisów i procedur bezpieczeństwa.

Bezpieczeństwo na placach budowy stanowi istotny obszar zarządzania w firmach budowlanych, ze względu na wysoką liczbę wypadków, w tym śmiertelnych i ciężkich. W ostatnich latach wzrosło zrozumienie konieczności skoncentrowania się na zapewnieniu bezpiecznych warunków pracy na budowach.

Analizując wskaźniki wypadkowości w budownictwie, można wyróżnić różne typy wypadków, takie jak potknięcia, upadki na tym samym poziomie, wypadki spowodowane przez spadające przedmioty, upadki z wysokości oraz zdarzenia związane z zasypaniem lub wciągnięciem do dołu. Statystyki wskazują, że około 70% wypadków na budowie wynika z nieostrożnego zachowania pracowników.

Wypadki związane z użytkowaniem rusztowań i drabin stanowią znaczną część wszystkich zdarzeń na budowie.

Najczęstsze przyczyny wypadków na rusztowaniach i drabinach obejmują zarówno

  • czynniki techniczne,
  • jak niestabilność materiałów
  • czy wady konstrukcyjne,
  • jak i czynniki organizacyjne, takie jak
  • brak nadzoru nad pracownikami,
  • niewłaściwa organizacja pracy,
  • czy brak przestrzegania przepisów bhp.

W celu zmniejszenia liczby wypadków na placach budowy, konieczne jest podejmowanie działań zarówno na poziomie technicznym,
poprzez zapewnienie stabilności i odpowiedniego wykonania rusztowań oraz innych urządzeń, jak i na poziomie organizacyjnym, poprzez właściwą organizację pracy,

Przyczyny ludzkie, takie jak

  • niedostateczne używanie środków ochrony indywidualnej,
  • brak znajomości przepisów bezpieczeństwa mimo przeprowadzonych szkoleń bhp,
  • lekceważenie przepisów
  • oraz spożycie alkoholu,
    stanowią istotny czynnik w występowaniu wypadków na budowie.

Następnie, wypadki związane z użytkowaniem maszyn do robót ziemnych, takich jak

  • koparki,
  • koparko-ładowarki,
  • spycharki,
  • ładowarki czy żurawie,
  • stanowią około 9% wszystkich zdarzeń na placach budowy.
    Wiele wypadków tego typu to rezultat najechania, potrącenia lub uderzenia przez transportowany ładunek.

Analiza wypadków z udziałem maszyn do robót ziemnych przeprowadzona przez PIP wykazała, że często te maszyny nie są wyposażone w odpowiednie urządzenia zabezpieczające, sygnalizację świetlną i dźwiękową, a także mogą charakteryzować się nieodpowiednią statecznością, co prowadzi do niebezpiecznych sytuacji, takich jak przewrócenie się maszyny podczas poruszania się po niestabilnym terenie.