Pierwsza pomoc to zbiór działań, które mają na celu udzielenie pomocy osobie w stanie zagrożenia życia lub zdrowia do momentu przybycia służb ratunkowych lub uzyskania pomocy medycznej. W zależności od sytuacji, odpowiednia reakcja może uratować życie lub zmniejszyć skutki obrażeń.
Podstawowe zasady pierwszej pomocy
- Zapewnienie bezpieczeństwa – zanim przystąpisz do udzielania pomocy, upewnij się, że nie zagraża ci żadne niebezpieczeństwo (np. ruch uliczny, pożar, elektryczność). Dopiero wtedy możesz podjąć działania ratunkowe.
- Wezwanie pomocy – w razie poważnego wypadku lub sytuacji kryzysowej, zawsze wezwij pomoc, dzwoniąc na numer alarmowy (w Polsce to 112 lub 999). Dokładnie opisz sytuację, miejsce zdarzenia, liczbę poszkodowanych oraz rodzaj obrażeń.
- Ocena stanu poszkodowanego – przed przystąpieniem do pomocy sprawdź, czy osoba jest przytomna, oddycha i ma puls. Jeśli osoba jest nieprzytomna i nie oddycha, należy niezwłocznie rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).
Podstawowe czynności pierwszej pomocy
- Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO):
- Dla dorosłych: Jeśli osoba jest nieprzytomna i nie oddycha, należy rozpocząć RKO. Ułóż ręce na środku klatki piersiowej, wykonuj uciśnięcia (około 100-120 na minutę) na głębokość 5-6 cm. Jeśli masz możliwość, wykonuj również sztuczne oddychanie.
- Dla dzieci: Jeśli dziecko ma poniżej 1 roku życia, uciskaj klatkę piersiową dwoma palcami. U dzieci powyżej 1 roku życia stosuje się takie same zasady jak u dorosłych, ale uciśnięcia powinny być mniejsze, a siła nacisku mniejsza.
- Zatrzymanie krwotoku:
- Ucisk na miejsce krwawienia – Przy krwotokach z nosa, ranach lub innych częściach ciała ważne jest, by ucisnąć miejsce krwawienia lub zastosować opatrunek uciskowy.
- Uniesienie kończyny – W przypadku krwawienia z kończyny, uniesienie jej powyżej poziomu serca może pomóc w zmniejszeniu krwawienia.
- Pozycja bezpieczna:
- Pozycja boczna ustalona – Stosujemy ją, jeśli osoba jest nieprzytomna, ale oddycha. Ułóż ją na boku z głową odchyloną do tyłu, by zapewnić drożność dróg oddechowych i zapobiec zadławieniu.
- Oparzenia:
- Chłodzenie oparzenia – Oparzone miejsce należy natychmiast przemyć zimną wodą przez co najmniej 10-20 minut. Ważne jest, by nie stosować lodu bezpośrednio na skórę, ponieważ może to pogłębić uszkodzenie tkanek.
- Zatrucie:
- Zatrucie pokarmowe – Jeśli osoba jest przytomna, należy zapewnić jej nawodnienie (woda lub elektrolity). W przypadku poważniejszych objawów należy natychmiast wezwać pomoc.
- Zatrucie chemikaliami lub lekami – Skontaktuj się z centrum toksykologicznym, informując o substancji, która została połknięta lub wchłonięta.
- Złamania i skręcenia:
- Unieruchomienie – Złamaną kończynę należy unieruchomić przy pomocy dostępnych materiałów, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom.
Co jeszcze warto wiedzieć?
- Pamiętaj o ochronie własnej – używaj rękawiczek ochronnych, jeśli to możliwe, by uniknąć kontaktu z krwią poszkodowanego.
- Nie podejmuj działań, do których nie masz kwalifikacji – jeśli nie jesteś pewien, jak pomóc w danej sytuacji, lepiej wezwać pomoc i poczekać na profesjonalistów.
